مدل های رنگی RGB و CMYK چیست و چه تفاوتی باهم دارد؟

1.آر جی بی (RGB)
آر جی بی (RGB) یک مدل رنگی افزودنی است که در آن نورهای قرمز، سبز و آبی با شدتهای مختلفی (از کاملا خاموش تا کاملا روشن) با یکدیگر ترکیب میشوند و میلیونها رنگ گوناگون را پدید میآورند. نام این مدل از حروف ابتدای رنگهای اصلی قرمز (Red)، سبز (Green) و آبی (Blue) گرفته شده است.
هر رنگ در مدل RGB از روی هم قرار گرفتن (افزوده شدن) سه نور قرمز، سبز و آبی با شدتهای مختلف به دست میآید. به همین دلیل، این مدل را در زمرهی مدلهای رنگی افزایشی (Additive color model) دستهبندی میکنند.
نمایشی از ادغام رنگ
مدل رنگی آرجیبی (RGB) برای ایجاد تصویر در تلویزیون و مانیتورها به کار گرفته میشود. در این مدل، تمام رنگها از ترکیب سه رنگ تشکیل میشود. این سه رنگ عبارت هستند از قرمز (R) (RED) سبز (G) (GREEN) آبی (B) (BLUE) که به آن RGB گفته میشود. با ترکیب رنگهای یادشده که به آنها ابتدایی (Primary) میگویند، رنگهای دیگر یا ثانویه (Secondary) ایجاد میشود.
ادغام رنگها
با توجه به شکل، میفهمیم که با ترکیب red و blue، رنگ magenta تولید میشود. از ترکیب red و green رنگ yellow پدید میآید.
از ادغام دو رنگ blue و green رنگ cyan تولید میگردد. اگر سه رنگ به هم اضافه شوند، رنگ سفید به وجود میآید و در مقابل زمانی که هیچ رنگی نداریم، پیکسل با رنگ سیاه پر میشود.
RGB دارای کانالهای رنگ نیست
RGB دارای کانالهای رنگ نیست. شالوده آن نور است و به جای سه رنگ فیروزهای، سرخابی و زرد سه نور رنگی قرمز، سبز و آبی داریم. اگر بدانید که نمایشگرها چگونه تصویر را نمایش میدهند، خواهید فهمید که غیر از این هم نمیتواند باشد. زیرا در مانیتور، تغییر ولتاژ ارسالی به پیکسلها، باعث ایجاد نور رنگی میشود. این نورها که با هم ترکیب میشوند در نهایت رنگ پیکسل را میسازند. زمانی که به تابش یک نور نیاز نداریم مانند این است که، جلوی آن نور یک تلق مشکی قرار دهیم تا از تابش آن نور جلوگیری کنیم و اصطلاحاً آن را ببندیم.
در واقع مفهوم وجود رنگ با حضور نور معنی پیدا میکند. رنگها بهطور کلی، به معنی برگشت نور از یک شیء یا یک منبع نوری هستند. (مانند تجزیه نور مرئی به رنگ در منشور)
این سیستم رنگ که به عنوان متداولترین سیستم رنگ شناخته شدهاست، سیستم رنگی وابسته به وسیله بوده و در وسایل گوناگون به صورتهای مختلفی ظاهر میشود.
sRGB چیست؟
قبل از بررسی نحوه عملکرد sRGB، شایان ذکر است که sRGB مخفف استاندارد RGB (قرمز، سبز، آبی) است. این محصول حاصل همکاری هیولت پاکارد (HP) و مایکروسافت در سال 1996 است و برای استفاده در شبکه جهانی وب و نمایشگرهای رایانه و چاپگرهای رنگی طراحی شده است. همانطور که از نام آن مشخص است، این فضای رنگی برای تبدیل شدن به فضای رنگی استاندارد در نظر گرفته شده بود، به خصوص در زمانی که افراد بیشتری کامپیوترهای شخصی را برای خانه خود خریداری کردند و استفاده از اینترنت بسیار فراگیر شد، طولی نکشید که اندکی بعد از معرفی آن، sRGB به نمایه پیش فرض تبدیل شد. حتی امروزه، sRGB نزدیکترین گزینه به یک فضای رنگی استاندارد است. استفاده گسترده از sRGB به ارائه یک تجربه استانداردتر از نظر نحوه نمایش و درک رنگ ها در دستگاه های دیجیتال کمک کرده است و به عنوان رایج ترین فضای رنگی باقی ماند و برای کسانی که در هنرهای چاپی کار نمی کنند یا نیازهای پیشرفته ای ندارند ایده آل است. علاوه بر این، عکسهایی که با استفاده از تنظیمات sRGB گرفته شدهاند به همین شکل در وب نمایش داده میشوند.
سیستم رنگ افزودنی additive
سیستم افزودنی یا additive از ترکیب سه رنگ اصلی RGB رنگ سفید حاصل میشود. به زبانی سادهتر با توجه به اینکه صفحه نمایش (مانیتور) این قبیل وسایل تیره است برای ایجاد تصویر باید به آن رنگ اضافه نمود. تبیین اینکه چرا به این نوع سیستم رنگ افزودنی میگویند از روشهای مختلفی قابل توضیح است. رنگ سفید یا نور سفید داری طیفهای مختلفی است که با یک منشور، آن طیفها قابل تشخیص هستند؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که رنگ مشکی فاقد طیف نوری هست. در یک زمینه مشکی برای ایجاد تصویر باید رنگ اضافه نمود. در صورتیکه در زمینه سفید برای ایجاد تصویر باید طیف رنگ مورد نظر را از مجموع رنگهای سفید کم یا حذف نمود.
بیشترین موارد استفاده
بیشتر جهت نمایش تصاویر در دستگاههای پخش تصویر مانند تلویزیون و مانیتور استفاده میشود. در این مدل جنس رنگها از نوع نور است و از ترکیب ۳ نور قرمز و سبز و آبی و رنگهای مختلف ساخته شدهاست. در این حالت با تابش هر سه نور با شدت کامل در یک نقطه رنگ سفید و با جلوگیری از تابش هر سه نور در محل دلخواه رنگ سیاه تولید میشود. با کم یا زیاد کردن هر نور رنگهای متنوع قابل مشاهده است. در این مدل هر کانال ۸ بیتی بوده و تصویر نهایی ۲۴ بیت است
از این مدل رنگی در فناوریهای نمایشی مبتنی بر نور از جمله دستگاههای ورودی و خروجی مختلف نظیر پویشگرهای تصویر، دوربینهای دیجیتال، تلویزیونها، نمایشگر رایانهها و گوشیهای همراه و … استفاده میشود. دقت داشته باشید در پرینترهای رنگی از مدل RGB استفاده نمیشود بلکه اغلب آنها مبتنی بر مدل رنگی CMYK هستند.
برای بیان هر رنگ در مدل RGB، میتوان از یک سهتایی به صورت (r, g, b) استفاده نمود. هر یک از این مولفهها متناظر با شدت (Intensity) یکی از سه رنگ اصلی هستند و هرکدام میتوانند در بازهی صفر تا یک مقدار ماکزیمم متغیر باشند. در صورتی که مقدار هر سه مولفه برابر با صفر باشد رنگ حاصل، سیاه خواهد بود و در صورتی که همهی آنها، مقدار ماکزیمم خود را داشته باشند رنگ حاصل، سفید خواهد بود. در رایانه معمولا شدت هر مولفه را با عددی صحیح بین ۰ تا ۲۵۵ (بازهی قابل نمایش توسط یک بایت ۸ بیتی) نشان میدهند. اما در آنالیزهای تئوری میتوان این مقادیر را با عددی اعشاری بین 0 و 1 یا به صورت درصد نیز بیان نمود. در نتیجه رنگ سبز خالص را میتوان با سهتاییهای رایجی همچون (0, 255, 0) یا (0.0, 1.0, 0.0) یا (0%, 100%, 0%) نشان داد.
ترکیب سادهی رنگهای قرمز، سبز و آبی را در این تصویر مشاهده میکنید. – این ترکیب افزایشی مبنای مدل رنگی RGB را شکل میدهد.
2. CMYK سی ام وای کی
مدل رنگ سیاموایکی (به انگلیسی: CMYK color model)، مخفف چهار رنگ Cyan (فیروزهای)، Magenta (سرخابی)، Yellow (زرد) و Key (سیاه) است که بیشتر با نام سیاموایکی شناخته میشود و بر خلاف مدل رنگی آرجیبی که برای کارهای نمایشی یا مانیتوری استفاده میشود این مدل رنگی برای کارهای چاپی استفاده میشود.
معانی سی ام وای کی:
CMYK
CMYK یعنی ارغوانی، فیروزه ای، زرد و مشکی که به طور کامل متفاوت از RGB است. تفاوت رنگ RGB و CMYK در ترکیب رنگ ها با یکدیگر مشخص می شود به طوری که با مخلوط کردن رنگ های RGB نهایتا به رنگ سفید می رسید اما در CMYK با ترکیب کردن تمامی موارد موجود، رنگ های تیره تری به دست می آید.
همچنین CMYK دارای چهار رنگ است که طیف گسترده تری را برای ما به وجود می آورد. از ترکیب سرخابی و زرد به رنگ قرمز خواهی رسید و از ترکیب زرد و یشمی رنگ سبز به وجود می آید.
CMYK حرفه ای تر از RGB است به همین خاطر در چاپگرهای خانگی معمولا از RGB استفاده می کنند و CMYK در شرکت های چاپ حرفه ای به کار می رود.
یکی دیگر از تفاوت های رنگ RGB و CMYK در نمایش طراحی ها است. به عنوان مثال در صورتی که طراحی های شما جهت نمایش در مانیتور ایجاد شده اند استفاده RGB مناسب است. اما برای چاپ آن ها را باید در فرمت CMYK قرار دهید.
به این نکته توجه داشته باشید که چاپگرها برای رنگ آمیزی کاغذ از نور استفاده نمی کنند به همین خاطر لازم است جوهر های معمولی به کار برده شوند.
ترکیب نورها در RGB کاملا از ترکیب جوهرهای CMYK متفاوت است. اضافه کردن نورهای بیشتر به RGB سبب روشن تر شدن آن می شود در حالی که افزودن جوهرهای بیشتر به CMYK رنگ های تیره تر تولید می کنند.
در بسیاری از مواقع ممکن است در طراحی با کیفیت، چاپی کاملا کدر نمایش داده شود. اما سیستم CMYK این مشکل را با ایجاد فایل مناسب حل می کند.
دستورالعمل چاپ CMYK و RGB
- Illustrator: در کادر کشویی گزینه Print را فعال کنید.
- InDesign: در این برنامه هم لازم است گزینه Print را انتخاب کنید.
- Corel Draw: در کادر کشویی گزینه پیش فرض Default CMYK را انتخاب کنید.
- Photoshop: پس از فعال کردن گزینه RGB رزولوشن تصویر را ۳۰۰ اینچ انتخاب کنید. سپس CMYK را روشن کرده و این مراحل را View / Proof Colors انجام دهید.
درصورتی که قصد چاپ بروشور و یا چاپ کارت ویزیت دارید کلیک کنید.
از RGB استفاده کنیم یا CMYK؟
بسیاری از افراد طرح های خود را با قصد چاپ کردن در نرم افزار فتوشاپ که از حالت RGB پشتیبانی می کند، طراحی می کنند اما پس از چاپ طرح ها، کیفیت مطلوبی را مشاهده نمی کنیم، همان طور که پیش از این هم بیان کردیم برای چاپ طرح ها لازم است از CMYK استفاده کنیم.
به طور کلی استفاده از فتوشاپ در طراحی وبسایت، ویرایش عکس و دیگر مواردی که قصد نمایش آن ها را در صفحه کامپیوتر داریم به کار برده می شود.
بنابراین استفاده ازRGB یا CMYK به نوع نیاز شما بستگی دارد. در صورتی که قصد چاپ طراحی های خود را دارید فرمت فایل را بر روی CMYK تنظیم کنید و در صورت نمایش آن ها در مانیتور کامپیوتر و لپ تاپ باید حالت رنگی RGB را فعال کنید.
چاپ بنر | طراحی و چاپ بنر با تحویل فوری + قیمت
نرم افزارهای چاپ
استفاده از نرم افزار Adobe Photoshop امکانات متعددی از جمله طراحی بروشور، بنر و… را فراهم می کند. حالت پیش فرض این نرم افزار RGB است و جهت چاپ طراحی ها باید از حالت CMYK استفاده کنید.
هنگام استفاده از Adobe Photoshop به انتخاب رزولوشن تصویر دقت کنید. هر چه ابعاد تصویر شما جهت چاپ بزرگتر باشد لازم است رزولوشن تصویر را نیز افزایش دهید.
Adobe Illustrator نیز یکی از بهترین نرم افزارها در زمینه چاپ به شمار می رود. پشتیبانی آن از حالت CMYK یکی از دلایل استفاده رایج از آن است.
در نرم افزارهای Adobe برای تغییر حالت RGB به CMYK طبق مراحل زیر عمل کنید:
در Photoshop گزینه های image> mode> CMYK color را انتخاب کنید.
در Illustrator گزینه های File> Document Color Mode> CMYK Color را فعال نمایید.
در InDesign ابتدا روی دکمه های Windows> Color کلیک کرده سپس گزینه CMYK را انتخاب نمایید.
در مواقعی ممکن است علاوه بر چاپ طراحی، بخواهیم آن ها را در مانیتور هم نمایش دهیم. به دلیل اینکه RGB تنوع رنگی بالایی دارد، ابتدا طرح خود را با RGB طراحی کرده سپس به وسیله نرم افزارها آن را به حالت CMYK برای چاپ آماده کنید.
خب اینم از این مطلب :) خیلی ممنون که مارا تا اینجا همراهی کردید.. هرگونه ایده..سوالات..نظرات و انتقادات را در بخش نظردهی وبلاگ بگید و حتما به آنها پاسخ داده شد...
تا مطالب بعدی بدرود